بررسی تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران و لبنان
102 |
![]() |
دسته بندی | فقه و حقوق اسلامی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 437 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 102 |
بررسی تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران و لبنان
چکیده
معاون جرم شخصی است که عناصر مادی ومعنوی جرم اصلی ارتکاب یافته به وسیله مباشر یا شرکای جرم را انجام نداده است، بلکه درشرایطی معین درارتکاب جرم مذکور مداخله کرده است. در هر دو نظام کیفری ایران و لبنان، معاونت یک عمل مجرمانه مستقل نیست، بلکه امری فرعی و تبعی بوده وتحقق آن مستلزم وجود فعل مجرمانه اصلی است.قواعدمربوط به معاونت درجرم درحقوق جزای ایران به وسیله مواد 43 و 726 ق.م.ا و درحقوق لبنان تحریض بهجرم درمواد 217 و 218 قانون جزای این کشور و متدخّل که همان معاون است در مواد 219 و220 پیش بینی شدهاست.
درحقوق ایران نظریه استعاره مجرمیّت پذیرفته شده است بجز دربرخی ازجرایم خاصکه از نظریه استقلال درمجرمیّت تبعیت نموده است. قانونگذار لبنان مجازات محرّض را در ماده 217 ق.م.ل نظر به استقلال درمجرمیّت دارد،اما درخصوص معاونین اصلی تابع نظریه استعاره مطلق بوده و در خصوص معاونین عادی از نظریه استعاره نسبی مجرمیّت تبعیت نموده است.درایران مصادیق عام رفتار معاون درماده 43 ق.م.ا ونیزدر قانون لبنان درماده 219بطور حصری پیش بینی شده است.مصادیق خاص رفتار معاونت که برگرفتهازمنابع فقهی است عبارتند از اکراه درقتل،امربهقتل،امساک و دیدهبانی میباشد.
درحقوقکیفریایران ترک فعل مصداق معاونت درجرم محسوب نمیگردد، مگردرمواردی که شخص طبق قانون مکلف به جلوگیری از وقوع جرم بوده باشد.که دراین موارد قانونگذار ایران، چنین ترک فعل را تحت عنوان مستقل مجرمانه معاونت، قابل تعقیب ومجازات میداند.درحقوق کیفری لبنان ترک فعل درصورتی که مسبوق به توافق پیشین باشد، معاونت درجرم محسوب میگردد.
وجود رابطه سببیت میان فعل مجرمانه مرتکب اصلی و مساعدت معاون ضروری است.لیکن ارتباط مستقیم میان معاون و مباشرجرم اصلی شرط نیست،بدین جهت معاونت در معاونت درهردو نظام کیفری مورد پذیرش قرار گرفته است.همچنین معاون و مباشرجرم باید تطابق قصد داشته باشند و هدف مشترکی را دنبال نمایند ومعاون باید نسبت به عملارتکابیخود،عملارتکابی مباشرواوضاع و احوال خاصجرم آگاهی داشته واعمالخویش را با اراده وقصد مجرمانه مرتکب گردد. درحقوقایران برخلاف لبنان معاونت درجرایمغیرعمدی پذیرفته نیست.ودرحقوق لبنان به شرط آنکه نتیجه حاصله عرفاً قابل پیش بینی باشد، معاونت در جرایم غیرعمدی پذیرفته شده است زمان وحدت قصد بینمجرم اصلی ومعاون یا قبل از ارتکاب جرم یا مقارن باارتکاب جرم است وپساز ارتکاب جرم معاونت مصداق پیدا نمیکند اما در حقوق لبنان اخفـایاشیاء و اشخاص جنایتکار چنانچه بنابر توافق قبلی باشد معاونت در جرم محسوب میشود. در حقوق ایران مجازات معاون حداقلمجازات مباشرجرم است.قانونگذار لبنان مجازات معاونین اصلی را همچون شریک در جرم که مجازاتی برابر فاعل دارد، مقرر نموده و مجازات معاونین عادی به مانند حقوق ایران حداقل مجازات آن جرمتعییننموده است.